آموزش عکاسی نجومی | عکاسی از ماه
ماه یکی از زیباترین سوژه‌های آسمان شب است. ماه کامل و یا هلال ماه هرکدام به نوبه خود زیبایی‌های خاص خود را دارند و از روزگاران قدیم همیشه سوژه شاعران و نقاشان و … بوده‌اند. امروزه نیز عکاسی از ماه یکی از موضوعات جذاب برای عکاسان آسمان شب است. با ما در بلاگ علم بازار همراه باشید تا درباره عکاسی از ماه بیشتر بدانیم.
گام اول
آنچه در عکاسی از ماه بسیار مهم است دانستن موقعیت مکانی ماه در آسمان و فاز ماه است. ماه هر شب در آسمان موقعیت متفاوتی نسبت به شب قبل دارد و همچنین فازان و میزان روشنایی آن نیز تغییر می‌کند؛ بنابراین با توجه به اینکه قصد چه نوع عکاسی را داریم حتماً می‌بایست قبل از شروع کار توسط نرم‌افزارهای موجود و یا سایت‌های مرتبط، از مشخصه‌های زمانی و مکانی ماه اطلاعات کافی به دست بیاوریم.
ذکر یک نکته در مورد عکاسی از ماه در ترکیب با مناظر زمینی ضروری است؛ ماه سوژه‌ای بسیار پرنور هست و هرچه فاز ماه بیشتر باشد اختلاف نور آن با مناظر اطراف (آسمان و زمین) بیشتر می‌شود و برخلاف چشم انسان که می‌تواند به صورت هم‌زمان جزئیات سطح ماه و همچنین آسمان و ابرهای اطراف و مناظر زمینی را ببیند، سنسور دوربین قادر به ثبت چنین چیزی نیست. علت آن هم پایین‌تر بودن محدوده داینامیک رنج سنسور دوربین نسبت به چشم انسان است. این به آن معناست که دوربین یا باید جزئیات مناطق تاریک را ثبت کند و مناطق روشن را از دست بدهد و یا فقط جزئیات مناطق روشن را ثبت کند و بخش تاریک منظره را از دست بدهد. البته استثنائاتی هم وجود دارد و آن در زمان طلوع و غروب ماه کامل است که علت آن را در ادامه توضیح می‌دهیم.
تجهیزات مناسب برای عکاسی از ماه
تفاوت این بخش از عکاسی نجومی با سایر بخش‌ها در تجهیزات و مخصوصاً اپتیک مورداستفاده می‌باشد. تقریباً در هر بخش از عکاسی، خصوصاً عکاسی نجومی اپتیک و لنز مورداستفاده محدوده فاصله کانونی مشخص و ثابتی دارد. گاهی لنز واید استفاده می‌شود و گاهی از لنزهای تله؛ ولی در عکاسی از ماه این‌طور نیست. بسته به نوع عکاسی از واید ترین لنزها تا بلندترین فواصل کانونی مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین در این بخش علاوه بر دوربین و سه‌پایه به دامنه وسیعی از لنزها و یا حتی تلسکوپ نیاز داریم.
عکاسی از ماه با استفاده از لنز واید
عکاسی از یک منظره زمینی در شب با حضور ماه در آسمان جلوه بسیار زیبایی دارد. بسته به مقدار روشنایی ماه و نور منظره زمینی تنظیمات متفاوتی برای دوربین وجود دارد. پس از استقرار دوربین بر روی سه‌پایه و تنظیم کادر مناسب همانند دیگر سبک‌های عکاسی نجومی کلیه تنظیمات دوربین را بر روی حالت دستی قرار می‌دهیم و استفاده از هیچ‌گونه تنظیم خودکاری توصیه نمی‌شود. همچنین در صورت وجود لرزش گیر بر روی بدنه لنز آن را خاموش می‌کنیم.
ثبت از امیر حسین ابوالفتح
تنظیمات دوربین:
در ابتدا بر روی یک ستاره پرنور و یا بر روی خود ماه فوکوس می‌کنیم دقت داشته باشید که این کار را حتماً به صورت دستی انجام دهید. برای این کار از حالت Live viwe دوربین استفاده کرده و در نمایشگر با استفاده از بزرگنمایی دیجیتال به صورت دقیق بر روی سوژه موردنظر فوکوس می‌کنیم.
فوکوس دستی در حالت لایو ویو با کمک زوم دیجیتال
وایت بالانس را بر روی دمای کلوین بین ۳۶۰۰ تا ۵۰۰۰ بسته به شرایط محیطی تنظیم می‌کنیم.
دیافراگم را دو الی سه استاپ از بازترین حالت می‌بندیم.
ایزو را بسته به کیفیت بدنه دوربین بین ۴۰۰ الی ۱۶۰۰ تنظیم می‌کنیم.
برای تنظیم سرعت شاتر باید دقت داشته باشیم عددی را انتخاب کنیم که حرکت ماه در عکس ثبت نشود. این زمان برای لنزهای واید می‌تواند تا حدود چند ثانیه باشد.
در صورت ثبت یک عکس و مشاهده نتیجه می‌توانیم با تغییر پارامترهای مثلث نوردهی به نوردهی مطلوب برسیم.
ثبت از امیر حسین ابوالفتح
تذکر: عکاسی نجومی نیز مانند دیگر سبک‌های عکاسی یک هنر بوده و قوانین ذکرشده فقط برای راهنمایی و شروع کار مناسب می‌باشند. اوج هنر یک هنرمند زمانی دیده می‌شود که بتواند این قوانین و مرزها را هوشمندانه شکسته و با استفاده از خلاقیت خود اثری زیبا خلق کند. به عنوان مثال در همین آموزش اخیر عکاس می‌تواند با تغییر هوشمندانه این اعداد نتایج جالبی به دست آورد. یکی از این موارد بستن دیافراگم تا حدود ۱۶ می‌باشد و در عوض جبران میزان کاهش نور با سرعت شاتر و افزایش ایزو که در نتیجه ماه و تمام عناصر (نقاط) نورانی در عکس به شکل چند پر ثبت می‌شوند…
عکاسی از ماه با استفاده از لنزهای تله متوسط
خلق تصاویر حیرت‌آور از ماه با استفاده از لنزهای تله متوسط مثل لنز ۲۰۰ میلی‌متر امکان‌پذیر می‌باشد. ترکیب ماه با یک عنصر زمینی مثل درخت، انسان، حیوان و … در این روش امکان‌پذیر است. برای این کار باید مختصات مکانی ماه را در زمان عکاسی به طور دقیق بدانیم. برای این کار نرم‌افزارهای مختلفی وجود دارد که اطلاعات لازم را به ما می‌دهند. علاوه بر این اخیراً اپلیکیشن های برای سیستم‌عامل‌های مختلف به بازار آمده‌اند که با استفاده از واقعیت افزوده می‌توانند موقعیت دقیق ماه را با استفاده از دوربین تلفن همراه بر روی منظره موردنظر نشان دهند. Sun Surveyor یکی از این برنامه‌ها می‌باشد که علاوه بر نشان دادن موقعیت ماه و خورشید اطلاعات بسیار زیاد دیگری را نیز در اختیار کاربر قرار می‌دهد.
پس از انتخاب سوژه و اطمینان از استقرار در مکان مناسب، باید قبل از رسیدن ماه به نقطه موردنظر تمام تنظیمات دوربین از قبیل فوکوس، ایزو، شاتر، دیافراگم و … را انجام دهیم و چند عکس برای تست بگیریم. شاید بهترین زمان برای ثبت چنین عکس‌هایی، زمان طلوع و غروب ماه کامل باشد و ترکیب آن با یک بنای قدیمی، تک درخت و … اثری بسیار زیبایی خلق کند. مزیت عکاسی در این دو زمان روشن بودن تقریبی آسمان و زمین است که به عکاس اجازه می‌دهد با تنظیمات صحیح علاوه بر ثبت جزئیات ماه، جزئیات آسمان و زمین را نیز ثبت کند. برخلاف آنچه که در دیگر زمان‌ها به علت محدودیت داینامیک رنج دوربین امکان‌پذیر نمی‌باشد.
در اینجا نیز همچون بخش قبل خلاقیت عکاس حرف اول را می‌زند. نمونه عکس‌های موجود در اینترنت می‌تواند ایده‌های خوبی به شما بدهد. قرار دادن قرص کامل ماه در دستان یک انسان و یا بر روی شاخ یک گوزن از نمونه عکس‌هایی است که حتماً دیده‌اید. برای ثبت چنین عکس‌هایی علاوه بر تنظیم دقیق زمان و مکان می‌بایست فاصله سوژه زمینی (انسان، حیوان و …) را نیز را در نظر داشت تا در ترکیب مناسب با ماه در کادر یک لنز تله قرار بگیرند. در اینجا چون بخشی از سوژه زمینی متحرک است نمی‌توان سرعت شاتر بالایی استفاده کرد و باید جهت رسیدن به نور مناسب از دیافراگم‌های بازتر و ایزوی بالاتر استفاده کرد تا حرکت احتمالی سوژه زمینی، باعث تاری عکس نگردد.
عکاسی از زمین تاب ماه:
یکی دیگر از پدیده‌های زیبای ماه، زمین تاب می‌باشد. اگر در شب‌های سوم یا چهارم و یا چند شب آخر ماه قمری به مان نگاه کنیم آن را به شکل هلال باریک و روشنی می‌بینیم. با کمی دقت می‌توان بخش تاریک ماه را نیز به صورت خیلی کم‌نور مشاهده کرد. علت این پدیده روشن شدن بخش تاریک ماه توسط نور بازتابیده شده خورشید از سطح زمین است؛ به عبارت دیگر ماه در بین زمین و خورشید قرار دارد و بخش کوچکی از آن (هلال ماه) توسط نور مستقیم خورشید روشن می‌شود و بخش بزرگ آن توسط نوری بازتابیده شده از سطح زمین روشن می‌گردد. حال اگر این منظره توسط یک دوربین عکاسی ثبت شود با کمی نوردهی بیشتر می‌توان بخش تاریک ماه را کمی روشن‌تر ثبت کرد و در نتیجه ماه به صورت کامل دیده می‌شود با این توضیح که هلال باریکی از آن کاملاً روشن و بقیه قسمت‌ها نیمه روشن می‌باشند.
مانند آنچه در مورد ماه کامل گفت، می‌توان پدیده زمین تاب را نیز در قاب عکسی به همراه سوژه‌های زمینی قرارداد و آثاری زیبا خلق کرد.
استفاده از لنزها مختلف در عکاسی از ماه
عکاسی از ماه با استفاده از لنزهای تله بلند و تلسکوپ
با استفاده از لنزهای سوپر تله مثل لنز ۸۰۰ میلی‌متر و یا تلسکوپ‌هایی با فواصل کانونی ۱۰۰۰ میلی‌متر یا بالاتر می‌توان نمای بسیار نزدیکی از سطح ماه ثبت کرد. در صورت استفاده از تلسکوپ‌های قوی‌تر حتی می‌توان عوارض سطحی ماه نظیر دریاها، کوه‌ها، دهانه‌ها و گودال‌ها را به خوبی ثبت کرد.
در فازهای مختلف ماه فرصت‌های مناسبی برای بررسی و ثبت عکس‌های زیبا از عوارض سطحی ماه در اختیار عکاسان قرار می‌گیرد. برای ثبت عکس‌هایی با وضوح و کیفیت مناسب نیاز به یک سه‌پایه محکم و بدون لرزش داریم. در صورت استفاده از تلسکوپ باید بدنه دوربین را توسط رابط‌های مخصوص به جای چشمی تلسکوپ قرار دهیم تا اپتیک تلسکوپ نقش لنز را برای دوربین ایفا کند. فوکوس مناسب و صحیح با استفاده از لایو ویو و بزرگنمایی دیجیتال به شارپ بودن تصاویر کمک بسیار زیادی می‌کند.
ثبت گذرها:
ثبت گذر هواپیماها و یا ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) از مقابل ماه یکی دیگر از بخش‌های عکاسی از ماه است که با استفاده از لنزهای سوپرتله و یا تلسکوپ انجام می‌شود.
برای ثبت گذرها نیاز به برنامه‌ریزی بسیار دقیق و زمان‌بندی مناسب داریم تا بتوانیم به نتیجه مطلوب برسیم. نرم‌افزارهای مختلفی برای این منظور استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از سایت‌های مرتبط نیز استفاده کرد.
سایت Flightradar24.com و یا اپلیکشنی به همین نام برنامه پروازهای شرکت‌های هواپیمایی مختلف را در اختیار کاربر می‌گذارد که با تلفیق برنامه‌های نجومی مثل Stellarium و انجام محاسبات دقیق می‌توان برای ثبت یک گذر برنامه‌ریزی کرد. البته به علت احتمال تأخیر و … در برنامه پروازها، شانس نقش بسیار زیادی در موفقیت عکاس خواهد داشت.
برنامه ISS Transit و یا سایت Calsky.com می‌توانند گذر ISS را از مقابل ماه با توجه به محل عکاسی محاسبه و پیش‌بینی کنند. برخلاف گذر هواپیماها، گذر ISS بسیار دقیق و بدون خطا می‌باشد و با زمان‌بندی دقیق می‌توان عکس خوبی ثبت کرد.
ماه و ایستگاه بین‌المللی فضایی در یک قاب
برای ثبت گذرها هم کافی است دوربین و اپتیک موردنظر را در محل مستقر کرد و منتظر رسیدن لحظه موعود شد. تنظیمات دوربین هم مشابه تنظیمات عکاسی از ماه تنها می‌باشد و بهتر است قبل از رسیدن زمان گذر چند شات تست گرفته شود تا بهترین تنظیمات مشخص شود.
منبع عکس، منبع عکس، منبع عکس، منبع عکس، منبع عکس، منبع عکس، منبع عکس، منبع عکس،
احسنت به شما، بسیار مطلب جامعی بود