نکاتی برای رصد بهتر

هر بار که از میان چشمی تلسکوپ (یا دوربین دوچشمی نجومی) به آسمان نگاه می‌کنید، ارتباطی با بخشی از جهان که بسیار دور تر از شما قرار دارد بر قرار می‌کنید. در ادامه نکاتی برای رصد بهتر آسمان و استفاده صحیح از ابزار‌ها نجومی آمده است. با ما در علم بازار همراه باشید.

(اطلاعات این پست به مرور کامل تر می‌شود)

 

چشم‌هایتان را خسته نکنید

به خودتان استراحت دهید، هر ۱۵ دقیقه از پشت چشمی تلسکوپ کنار روید و با چند تمرین ساده به چشمان تان استراحت دهید. به آرامی با کف دست‌هایتان چشم‌ها را بمالید، به یک فاصله‌ی دور برای ۲۰-۳۰ ثانیه نگاه کنید و کمی چشم‌هایتان را در جهت‌های محتلف بگردانید. در آخر چشم‌های خود را با آرامش ببنید برای چند ثانیه صبر کنید.

باطری‌ها را فراموش نکنید!

همیشه حواس‌تان به باطری ها باشد. اگر از تلسکوپ‌های موتور دار استفاده می کنید، حتما به فکر منبع تغذیه‌اش باشید. همیشه قبل از رفتن به رصدگاه باطری ها را چک کنید و از شارژ بودن آتها اطمینان حاصل کنید.

باطری های چراغ‌قوه‌ها و لیزر ها را هم فراموش نکنید. همیشه باطری اضافه همراه داشته باشید. برای لیزرها بهتر است از باطری‌های آلکالاین استفاده کنید. این باطری‌ها کمی گران‌تر از باطری های معمولی هستند اما عمر طولانی تری دارند.
توجه داشته باشید که باطری‌ها به شدت نسبت به کاهش دما واکنش نشان می‌دهند. این احتمال وجود دارد که در یک شب رصدی که های نسبتا سردی داشته باشد. باطری های لیزر یا چراغ‌ قوه شما از کار بی افتد یا کاملا غیر قابل استفاده شود. برای حل این مشکل باطری‌ها را در جای گرمی نگه‌دارید. همچنین بهتر است باطری‌ها را به کمک یک حلقه چسب برق؛ نوار پیچی کنید تا در برابر تغییرات دما کمی مقاوم شود.

سازگاری با تاریکی

در این فرایند حساسیت چشم برای دیدن در روشنایی ضعیف، با تغییر اندازه مردمک چشم افزایش پیدا‌ می‌کند. در ۳۰ دقیقه اول، حساسیت چشم ۱۰ هزار برابر افزایش می‌یابد. اما تابش کوتاه یک نور زیاد سریعا چشم را به حالت قبل برمی‌گرداند. اینکه چقدر از سازگاری چشم شما با تاریکی کم شده است به شدت نور و مدت زمان تابش نور بستگی  دارد. مدت زمان تابش اهمیت بیشتی دارد برای مثال یک فلش قوی نسبت به تابش چند ثانیه‌ای نور چراغ قوه کمتر چشم شما را از آن حالت خارج می‌کند.

چشم انسان به نور‌های مختلف یکسان پاسخ نمی‌دهد. کمترین واکنش چشم به نور قرمز است. پس بهتر است برای روشنایی از نور قرمز استفاده کنیم. می‌توانید چراغ قوه، هد لایت یا هر منبع نوری دیگری که در اختیار دارید را به کمک یک نوار چسب رنگی یا طلق قرمز رنگ به منبع نور قرمز تبدیل کنید.

چشم‌بند

بهتر است از یک چشم‌بند استفاده کنید. به کمک یک چشم‌بند، چشمی را که می‌خواهید با ان رصد کنید، ببنید. این کار باعث می‌شود که یکی از چشم‌های شما برای رصد اماده باشد. زمانی که در حال رصدکردن هستید می توانید چشم دیگرتان را ببنید.

این کار باعث می شود که در زمان اماده سازی تجهیزات چشم شما علی رغم وجود نور‌های مزاحم با تاریکی سازگار شود تا بتوانید اجرام کم نور آسمان را شکار کنید.

 

فوکوس

هیچ وقت فوکوس را فراموش نکنید. هر بار که پشت چشمی می‌روید باید فوکوس را دوباره تنظیم کنید. ممکن است تلسکوپ از حالت فوکوس خارج شده باشد. همچنین هر بار که چشمی را تغییر می دهید یا تلسکوپ را بر روی جرم جدیدی تنظیم می کنید باید دوباره دست به پیچ  فوکوس تلسکوپ ببرید.

 

رصد در ارتفاع بالا

رصد در ارتفاعات هر چند ممکن است مزایایی  از جمله آلودگی کمتر داشته باشد اما یکی از نگاتی که باید در نظر داشت سازگاری بدن با ارتفاع است. رفتن به ارتفاعات باعث کاهش سطح اکسیژن در بافت ها می‌شود و به طور قابل توجهی تشخیص رنگ را کمتر می‌کند. اکثر افراد این تغییرات را زمانی که به ارتفاع بیشار از ۲۰۰۰ پا از محل زندگی خود می‌روند متوجه می‌شوند.  پس اگر برای رصدبه ارتفاعات می‌رود این نکته را در نظر داشته باشید.

خوردن و آشامیدن

مراقب آنچه می‌خورید باشید. خوردن و نوشیدن تاثیر زیادی روی حالت شما و توانایی‌تان در رصد را دارد. اگر عادت به مصرف خوراکی های کافئین دار ندارید. بهتر از خوردن قهوه یا … در شب رصد امنتاع کنید. چون بیشتر از انکه به شما کمک کند، کلافه تان می‌کند.

 

تجهیزات خود را بشناسید

تجهیزاتی که با خود برای رصد می‌برید را بشناسید. ممکن یک ابزار جانبی جدید را برای افزایش قدرت رصدی تان به تجهیزات تان اضافه کنید، بهتر است این وسیله را قبل از حرکت در خانه تست کنید و کار با ان را یاد بگیرید.

قدرسنجی

بهتر است زمانی که برای رصد به منطقه‌ای می‌روید، حد قدری آن منطقه را اندازه‌گیری کنید. روش‌ها اندازه گیری قدر رصدگاه متقاوت است. اما روش شمارش ستاره یکی از ساده‌ترین روش‌ها است. ثبت قدر و ویژگی‌ها رصدگاه کمک می‌کند تا بتوان برای انتخاب رصدگاه بین گزینه‌های موجود مقایسه ای داشت.

پشه‌ها و دیگر حشرات

پشه‌ها یکی از بدترین همراهان رصد هستند. اگر در فصلی غیر از فصل سرما برای رصد می‌روید مراقب حشرات بخصوص پشه‌ها باشید. در ایام گرم سال خیلی مراقب دیگر حشرات باشید. جیرجیرک ها و عقرب ها را اصلا فراموش نکنید. برای مقابله با پشه‌ها حتما از قبل برنامه ریزی داشته باشید. استفاده از کرم‌ها ضد حشره و پوشیدن لباس مناسب، همینطور کنترل نور مورد استفاده می‌تواند موثر باشد.

امیدوارم بعد از یک شب رصدی نه از صدای جیرجیرک‌ها سرسام گرفته باشید نه مورد حمله پشه‌های بی رحم قرار گرفته باشید.

صندلی رصد

همراه داشتن یک صندلی سفری برای رصدگر بسیار ضروری است. شاید درش شروع کار  خیلی تفاوتی نکند. اما همین که کمی از زمان رصد بگزرد، کم کم به ضرورت وجود یک صندلی یا چهارپایه مناسب پی می‌برید. اجرام مختلف در ارتفاع و سمت‌ها مختلفی هستند. برای رصد هر کدام تلسکوپ را باید به سمتی بچرخانید، برای رساندن چشم پشت چمشی تلسکوپ معمولا باید خم شوید یا در حالت نا مناسبی قرار بگیرید. بخصوص زمانی که میخواهید از داخل جستجوگر تلسکوپ جرمی را هدف بگیرید.
کم کم کمر در سراغ تان می‌آید. پس به حرف ما اعتماد کنید و یک صندلی سفری تاشو با خودتان ببرید.

موقعیت تلسکوپ

موقعیت قرارگیری تلسکوپ بسیار مهم است. بخصوص اگر برای رصد رویداد خاصی برنامه ریزی کردید. بهتر است قبل از تاریک شدن هوا به محل رصدگاه برسید تا بتوانید ارزیابی خوبی از عوارض سطحی و محدودیت های محل داشته باشید.
زمانی که خورشید کم کم طلوع می‌کند و کار رصد شما پایان یافته است. احتمالا برای خوردن صبحانه و یا عکس گرفتن می‌رود. در این زمان تلسکوپ‌تان را رها نکنید… حتما تلسکوپتان را در یک محل امن قرار دهید. ممکن است تابش شدید خورشید به ابزار شما صدمه بزند.

ثبت رصد

همراه خود دفترچه و قلم یا فرم‌های ثبت رصد را داشته باشید. بدون ثبت رصد شما تنها مشاهده کرده‌اید. اگر برای هدف خاصی به رصد می‌روید مانند رصد هلال ماه نو، اختفا یا … فرم های مخصوص ثبت اطلاعات رصدی را باخودتا ببرید. اگر هم برای دیدن اجرام سماوی می‌روید. سعی کنید با کشیدن اسکچ رصد خود را صبت کنید.

انتخاب محل رصد

انتخاب محل رصدگاه بسیار مهم است و تا حدودی به هدف رصد بستگی دارد. اولین مساله مورد توجه امنیت محل مورد نظر است. ویژگی دوم میزان آلودگی نوری است، هر چه مقدار آلودگی نوی محل مورد نظر کمتر باشد رصدگاه ایده‌آل تری است. میزان رطوبت آلودگی هوا و گرد و عبار نیز مورد توجه است.

امکانت و دسترسی به محل هم مورد توجه است. بخصوص زمانی که به صورت دسته جمعی به رصد می‌روید. باید دسترسی به سرویس بهداشتی و آب برایتان میسر باشد. یکی از پیشنهاد‌های مناسب برای محل رصد مدارس روستایی هستند. مدرسه یک روستای مناسب  از نظر موقعیت رصدی و آلودگی نوری می‌تواند گزینه مناسبی برای استقرار باشد.

دمای تلسکوپ

اگر در شرایطی رصد می‌کنید که دمای تلسکوپ در شرایط پایدار قرار ندارد، دچار مشکل خواهید شد. تصویر که در تلسکوپ می‌بینید دچار تغییر می‌شود. باید شرایط دمایی تلسکوپ ثابت باشد. بخصوص اگر هوای درون لوله تلسکوپ دمای ثابتی نداشته باشد.

زمان جهانی

زمان‌سنجی یکی از مهمترین کار‌هایی است که در رصد انجام می‌شود. برای زمانسنجی هم باید ساعت جهانی را به صورت دقیق در اختیار داشت. اگر در محل رصد به اینترنت پر سرعت دسترسی داشته باشید
از طریق نرم‌افزار هایی که برای اینکار طراحی شده‌اند می‌توانید ساعت جهانی را با دقت بسیار خوبی در اختیار داشته باشید. اگر این امکان برایتان وجود ندارد باید از روش های دیگیری استفاده کنید.

ویتامین A

کمبود ویتامین A می‌تواند منجر به اختلال در دید شب بشود. بهتر است از رژیم غذایی شامل ویتامین A، غذاهایی مانند تخم مرغ، پنیر، جگر، هویج و سبزیجات استفاده کنید. البته دقت داشته باشید مقدار زیاد ویتامین A به دید شما کمکی نمی‌کند و حتی برای سلامتی شما مضر خواهد بود.

برای احتیاط

اگر به رصدگاه خارج از شهر سفر می‌کنید. سعی کنید همراه خود یک پتو مسافرتی همراه داشته باشید. شرایط آب و هوایی در کویر یا ارتفاعات به سرعت تغییر می‌کند. لازم است امکانات کافی برای مقابله لا ان را داشته باشید.

پتوی فضایی یا پتو‌ی نجات؛ از یک لایه پلاستیکی که با یک لایه فلزی پوشیده شده ساخته شده است. این وسیله ابعاد کمی دارد و می‌تواند شما را از گرما، سرما و بارش باران حفاظت کند.

اگر شما هم نکاتی را می‌دانید که باید به این لیست اضافه شود، آن را با ما در میان بگذارید.