رویدادهای نجومی دهه سوم آذر ماه

در کار علمی، داشتن ابزار یک بحث است و توان استفاده از آن بحثی دیگر. چیزی که شاید از داشتن ابزار هم مهمتر باشد. حتما شما هم می‌دانید که هیچ چیز بدتر از این نیست که هزینه‌ای گزاف برای ابزار علمی مورد علاقه خود بپردازید، اما نتوانید به خوبی و به درستی از آن استفاده کنید.

برای حل این مشکل، از این پس در نظر داریم رویدادهای نجومی زیبا را بازه‌های ده روزه بیان کنیم و سوژه‌های مناسب برای رصد با تلسکوپ و چشم غیر مسلح را برای شما بیابیم؛ پس با علم بازار همراه باشید.

پیش به سوی باران شهابی

در پانزده روز آخر فصل پاییز شاهد یک بارش شهابی بسیار زیبا هستیم. شاید از دوستانتان شنیده باشید که چقدر دیدن بارش شهابی لذت‌بخش است و شب‌های شهاب‌باران، شبهایی به یادماندنی برایشان بوده است. میتوان گفت که رصد بارشهای شهابی به دو دلیل در دنیای علاقمندادن به نجوم،  بسیار دوست‌داشتنی هستند. دلیل اول به ماهیت زیبای خود شهابها برمی‌گردد که ظرف چند ثانیه از جلوی چشمان انسان گذر می‌کنند و ردی بسیار زیبا هم در آسمان و هم در ذهن رصدگران باقی می‌گذارند. دلیل دوم هم اینکه برای دیدن این شهابهای دلکش، نیازی به داشتن ابزار رصدی همچون تلسکوپ و دوربین دوچشمی ندارید. برای لذت بردن از این پدیده نجومی بسیار زیبا کافی است که زیر یک آسمان تاریک و بدون آلودگی نوری دراز بکشیم و با چشمانی منتظر به آسمان بنگیریم تا شاهد جنب و جوش شهابها در آسمان باشیم! شک ندارم که بهترین خاطرات نجومی من نیز مربوط به شبهای شهاب‌باران است.

اگر از چند روز گذشته به آسمان توجه می‌کردید، متوجه می‌شدید که کمی رفت و آمد شهاب‌ها بیشتر شده است. علت زیاد شدن رفت و آمد شهابها در این شبها، نزدیک شدن زمین در مسیر حرکت خود به دور خورشید به بازمانده‌های سیارک “فیتون  ۳۲۰۰” است. خوشبختانه این سیارک در مسیر حرکت زمین مقدار زیادی از ذرات ریز را باقی گذاشته است. در شامگاه بیست و دوم آذر و بامداد بیست و سوم آذر ماه، اگر در شرایط رصدی مناسبی باشیم و کمی خوش شانس باشیم، حتما خواهیم توانست شهابهای بی‌شماری در آسمان ببینیم  و چه خوب است که در این هنگام، لیست آرزوهایمان در دستانمان باشد! این بارش شهابی در بهترین ساعات مشاهده‌اش، حدود ۱۲۰ شهاب را در آسمان روانه خواهد کرد. بهتر است برای دیدن شهابهای بیشتر به سمت صورت فلکی جوزا خیره شوید.

مسیر حرکت سیارک Phaethon ۳۲۰۰

بارش شهابی جوزایی یکی از مشهورترین و باشکوه‌ترین بارشهای شهابی سال است و مشتاقان زیادی هر ساله در انتظار نیمه دوم آذر ماه هستند تا شبهایی خاطره‌انگیز را با دیدن این بارش شهابی سپری کنند. شاید با کمی اغماض بتوان گفت که بارش شهابی جوزایی بزرگترین و با شکوه‌ترین بارش شهابی است که منجمان می‌توانند در طی سال ببینند و با توجه به نبودن ماه در آسمان و با انتخاب یک رصدگاه مناسب، حتما تعداد زیادی از شهابها را در آسمان مشاهده خواهید کرد. بازه زمانی که بارش شهابی جوزایی قابل مشاهده است، از شانزدهم آذر ماه تا بیست و هفتم آذرماه است و اوج بارش، در بامداد بیست و سوم آذر ماه خواهد بود.

در کمین ماه نو

 شکارچیان هلال ماه نو نیز در کمین باشند چرا که در ۲۰ آذر ماه، ساعت ۱۳:۵۹ دقیقه مقارنه شکل خواهد گرفت و ماه نو متولد خواهد شد. رصدگران هلال ماه نو می‌توانند در شامگاه شنبه ۲۱ آذر ماه، زمانی که حدود ۲۶ ساعت از عمر ماه سپری شده است، به رصد هلال ماه باریک و سرد پاییزی ربیع الاول بپردازند.

رصد سیاره طرد شده

اوایل که به نجوم علاقه مند شده بودم، تلاش بسیار زیادی برای رصد سیارات می‌کردم و شاهید مهمترین پروژه من در شبهای رصدی، رصد سیاراتی بود که با چشم غیر مسلح به سختی دیده می‌شدند. هیچگاه دیدن سیارت اورانوس و نپتون را از دورن تلسکوپ فراموش نخواهم کرد. سیاراتی که به آنها ستاره چاق سبز و آبی می‌گفتم! اما آن زمانها به دلیل نداشتن ابزار خوب رصدی، هیچگاه موفق به دیدن سیاره کوتوله پلوتو نشده بودم (شاید هم دیده بودم، اما متوجه نشده بودم!). اگر برای اولین بار است که به سراغ رصد سیاره کوتوله پلوتو می‌روید، بدانید که شما با یک پروژه نجومی شگفت‌انگیز روبرو  هستید؛ خصوصا که اگر دوربین عکاسی نجومی داشته باشید، می‌توانید از درون میدان دید تلسکوپ که فکر می‌کنید پلوتو در آن قرار گرفته است عکاسی کنید و این عکس را با تصاویر نرم‌افزارهایی مانند Starry Night مقایسه کنید تا پلوتوی طرد شده را در درون تصویر خود بیابید. اگر هم کمی صبور باشید، می‌توانید مجددا حدود یکی دو هفته بعد، از همان میدان دید عکاسی کنید تا حرکت پلوتو در بین ستارگان، شما را غافل گیر کند و شما هم پلوتو را برای خود کشف کنید! در بیست و دوم آذر ماه، هلال باریک ماه در ۳٫۵ (سه و نیم) درجه‌ای شمال سیاره کوتوله پلوتو قرار خواهد گرفت و بهترین زمان است تا با کمک ماه، به جستوجوی پلوتو بپردازید.

مسیر حرکت پلوتو در آسمان

بررسی تفاوت دو تصویر بالا موجب کشف سیاره کوتوله پلوتو شد، شما هم دست بکار شوید! دو تصویر بصورت یک فابل گیف در اختیار شما است. به حرکت پلوتو در بین ستاره ها دقت کنید.

رصد سیاره آبی

 باز هم قرار است از قمر زمین برای پیدا کردن سیارات کمک بگیریم. در بیست و ششم آذر ماه ۱۳۹۴، ماه در فاصله ۲٫۷ (دو ممیز هفت) درجه‌ای شمال غربی سیاره نپتون قرار خواهد گرفت. البته این زمان خیلی مناسب رصد سیاره نپتون نخواهد بود! چرا که نور ماه، مزاحم رصد خوب این سیاره خواهد شد. اما زمان مناسبی است برای علاقمندان و تازه منجم شده‌ها، تا مکان قرارگیری این سیاره را به خاطر بسپارند و در زمان مناسب و بدون مزاحمت نور ماه، به رصد این سیاره آبی بپردازند.

عکاسی با شیوه نوردهی از سیاره نپتون با یک تلسکوپ ۱۴ اینچ

ماه نیمش کامل شد:

در آخرین جمعه پاییز، بیست و هفتم آذر ماه و در ساعت ۱۸:۴۴ دقیقه، نیمی از ماه کامل خواهد شد و به اصطلاح در تربیع اول به سر خواهد برد.

قوسی ها سلام:

به رسم یکی نبودن ماههای شمسی با ماه های دایره البروج و به علت جابجایی زمانی دایره البروج، خورشید در بیست هفتم آذر ماه، تاره به صورت فلکی قوس وارد خواهد شد. هرچند که ماه آذر را با برج قوس می شناسند، اما در حقیقت شروع ماه آذر و قوس با یکدیگر همخوانی ندارند. چون من هم متولد ماه آذر هستم و یک قوسی بشمار می‌روم، اجازه بدهید تا کمی در مورد این برج بیشتر صحبت کنم.

پیکره صورت فلکی قوس (کتاب صورالکواکب عبدالرحمن صوفی)

حتما دیده اید که کسانی که عاشق می‌شوند، یک قلب تیر خورده می‌کشند که از نوک پیکانش مقداری خون در حال چیکه کردن است! اگر بگویم این قلب تیر خورده مربط به برج قوس است، یاور می کنید؟ یونانی‌های قدیم خدایان زیادی داشته‌اند (خدای باران، خدای ابر، خدای جنگ و …) و یکی از این خدایان، خدای عشق بوده است که در آسمان در صورت فلکی قوس یا تیر انداز جای گرفته است و این خدای عشق با کمانی که داشته به قلب هر کس که تیر میزده، او را عاشق میکرده است! پس تصویر قلب تیر خورده‌ای که معمولا افراد عاشق می کشند، به نحوی این حکایت را روایت می‌کند که خدای عشق به قلب آنها نیز تیری روانه کرده است و آنها را عاشق کرده است.

مقارنه کم فروغ

در بامداد بیست و هشتم آذر ماه و در ساعت ۰٫۳۰ دقیقه، عطارد به فاصله ۳٫۸ درجه‌ای سیاره کوتوله پلوتو خواهد رسید که البته برای ما در ایران قابل مشاهده نخواهد بود و یک سیاره بسیارپرنور در کنار یک سیاره بسیار کم نور از دید زمین قرار خواهد گرفت.

مقارنه ماه و ستاره چاق!

در ساعات اولیه صبحگاه روز یکشنبه بیست و نهم آذر ماه، یعنی ساعت ۴:۳۰ دقیقه، ماه به فاصله ۱٫۱ درجه‌ای سیاره اورانوس خواهد رسید. سیاره ای که از به عنوان ستاره چاق هم یاد می‌شود و اگر با تلسکوپ به آن نگاه کنید، متوجه دلیل این نامگذاری خواهید شد.

ماه نزدیکتر از همیشه

در آخرین روز های پاییز، ماه در مدار خودش به زمین نزدیک می‌شود و به اصطلاح نجومی ها، به حضیض مداری خود نزدیک خواهد شد، ماه در این روزها  در فاصله حدود ۳۶۲ هزار کیلومتری قرار خواهد گرفت.

پیش بسوی شب یلدا

در سی‌ام آذر ماه، به استقبال شب یلدا خواهیم رفت. در چند روز آینده با علم بازار همراه باشید تا با مقاله‌ای مجزا  و خواندنی، به استقبال یلدا بریم.

آسمان دلهایتان صاف و پر ستاره باد

منبع عکس، منبع عکس، منبع عکس،  منبع عکس gif،، منبع عکس